83- طالبان روی آینه و پشت آینه

ما امیر را برای دنیا و ترتیب و علم و عملش دوست نمی داریم، دیگرانش برای این دوست می دارند که روی امیر را نمی بینند، پشت امیر را می بینند. امیر همچون آینه است، و این صفت ها همچون دُرهای ثمین و زرها که بر پشت آینه است آنجا نشانده اند. آنها که عاشق زرند و عاشق دُرند، نظرشان بر پشت آینه است، و ایشان که عاشق آینه اند نظرشان بر دُر و زر نیست، پیوسته روی به آیینه آورده اند. و آینه را برای آینگی دوست می دارند زیرا که در آینه جمال خوب می بینند، از آینه ملول نمی گردند اما آنکس که روی زشت ومعیوب دارد، درآینه زشتی می بیند زود آینه را می گرداند و طالب آن جواهر می شوند. اکنون بر پشت آینه هزار گونه نقش سازند و جواهر نشانند، روی آینه را چه زیان دارد؟

شرح

- درآینه زشتی می بیند...: مو لانا در تفسیر زیبایی روی پیامبر اکرم را به آینه تشبیه نموده که نقش دیگران را زشت و یا زیبا نشان می دهد.

                           دید احمد را ابو جهل و بگفت          زشت نقشی كز بنی هاشم شکفت

                          گفت احمد مر و را كه راستی          راست گفتی گر چه كار افزاستی

                           دید صدیقش بگفت ای آفتاب          نی ز شرقی، نی ز غربی، خوش بتاب

                     گفت احمد راست گفتی ای عزیز          ای رهیده تو ز دنیای نه چیز

                           حاضران گفتند ای صدر الوری          راستگو گفتی دو ضد گو را، چرا؟

                       گفت من آیینه ام مصقول دست          ترك و هندو در من آن بیند كه هست

                           هر که را آئینه باشد پیش رو           زشت و خوب خویش را بیند در او   

                                                                                                                   (مثنوی)

مصقول (صیقل شده، جلا داده شده)