• جهان هستی و انسان
  
• مقالات فیه ما فیه
  
• در باره فیه ما فیه
  
• زندگینامه مولانا
  
• صفحه اصلی
  

88- در اصالت معنی

روی به معنی آوردن اگرچه اول چندان نغز ننماید، الا هر چند که رود شیرین تر نماید، به خلاف صورت: اول نغز نماید، الا هرچند که با وی بیشتر نشینی، سرد شوی. کو صورت قرآن و کجا معنی قرآن! در آدمی نظر کن: کو صورت او و کو معنی او! که اگر معنی آن صورت آدمی میرود، لحظه ای در خانه اش رها نمی کنند.

شرح (استاد قمشه ای)

- روی به معنی آوردن ..: طرح دیگری است از تقابل صورت و معنی و رجحان معنی بر صورت بدین بیان که جاذبه صورت سریع التأثیر اما فریبنده است – چنانکه ((عشقهای صورتی)) چه بسیار آدمیان را در آغاز گرم کرد، و سپس بر خاکستر سرد نشانده است. به خلاف عشقهای روحانی که هر چند در آغاز، به سبب منع شهوات شیطانی، نفوس را خوش نیاید و نغز ننماید، اما بتدریج عاشق را چنان گرم کند که دوزخ بر وی سرد شود:

           هین رها کن عشقهای صورتی؛